Toen ik een puber was, kreeg mijn oma een fikse hersenbloeding. Veel lichaamsfuncties vielen uit, veel herstelden gelukkig ook weer. Op een groot ding na. Haar spraak. Mijn oma had afasie en niet zo zuinig ook. De vrouw die zo hartstochtelijk hield van kletspraatjes, had nog niet eens een handvol woorden over. En er was één woord dat het vaakst in haar verwarde brein opkwam. Dat was: ‘netjes’.
Als tiener vond ik dat nog het meest zielig voor mijn oma. Dan heb je nog maar zo weinig woorden over, en dan blijft er zo’n tuttig woord over! Zo’n woord voor huisvrouwen, voor mensen die altijd in de plooi willen blijven, voor benauwde geesten. Ik gunde mijn oma op zijn minst een stevige krachtterm in haar beperkte vocabulaire, maar nee: het was en bleef alleen maar ‘netjes’.
Van de week moest ik aan haar denken. En aan haar woord. Deze week, die werd gedomineerd door nieuws over het COVID-19 virus, over doden, over Italië, over hamsteren, over 1,5 meter afstand houden, over verstopte wegen naar het strand en drukte in de bouwmarkt.
Het zijn rare tijden
Ik weet niet hoe het met jullie is, maar mijn stemming wisselt nogal, soms van minuut tot minuut. Van berusting tot angst, van woede tot frustratie, van verdriet naar verlangen. Ik wil iets doen om te helpen, maar ik weet niet wat. Hooguit kan ik contact houden met dierbaren en kaartjes sturen. En binnen blijven. Meer kan ik niet bijdragen.
Ik lees het boek van Rutger Bregman, ‘De meeste mensen deugen’ en dat is wel troostende literatuur. Want tussen alle wisselende stemmingen door is daar steeds mijn hamvraag. Hoe gaan we reageren als de angst en de misère de overhand krijgt? Lukt het dan om nog beschaafd te blijven en houden we ons dan aan de regels?
En vooral: hoe ga ík dan reageren? Blijf ik dapper? Blijf ik sterk? Hou ik mijn gevoel voor humor? Ga ik eerlijk delen? Kan ik dan nog steeds een steun zijn voor anderen? Ik hoop het. Want ineens wil ik niets liever zijn en blijven dan het woord van mijn oma.
Netjes.
